Harmonogram spłaty kredytu, czyli za co płacimy przy każdej racie?

Zawierając umowę kredytu, decydujemy się na spłatę pożyczki zgodnie z harmonogramem spłaty kredytu. Dowiedz się, czym jest ten dokument, jakie informacje zawiera i do czego może się przydać. Sprawdź również, jak na plan spłaty pożyczki wpływają nadpłata oraz wakacje kredytowe.

Czym jest i jak wygląda harmonogram spłaty kredytu?

Harmonogram spłaty kredytu to dokument, w którym kredytodawca zawiera wszystkie informacje o terminie i wysokości kolejnych rat do zapłaty. Jest on przygotowywany przez instytucję udzielającą pożyczek i jest obowiązkowym elementem większości.

Planu spłaty kredytu nie sporządza się w przypadku zaciągnięcia tzw. chwilówki. Jest to spowodowane bardzo krótkim terminem obowiązywania umowy i spłatą całości pożyczki w 30 dni (lub mniej).

Jeśli okres kredytowania jest dłuższy niż miesiąc, to bank musi obowiązkowo załączyć do umowy szczegółowy harmonogram spłaty kredytu w formie papierowej lub elektronicznej. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku kredytów hipotecznych i gotówkowych.

Szczegółowy plan spłaty zobowiązania powinien mieć formę tabeli, w której bank lub parabank zawiera wszystkie informacje, dotyczące terminu, wysokości raty oraz tego, jakie elementy spłacane są wraz z uregulowaniem raty pożyczki.

Co powinien zawierać harmonogram spłaty kredytu?

Najważniejsze trzy elementy planu spłaty zobowiązania to termin, wysokość kolejnej raty kredytu i numer konta bankowego, na który mają zostać przelane pieniądze. Poza tym kredytodawca ma obowiązek zawrzeć w planie następujące informacje:

Kiedy wydawany jest harmonogram spłaty kredytu?

Harmonogram spłaty kredytu wydawany jest w momencie podpisania umowy kredytu. Może być on udostępniony klientowi w formie elektronicznej oraz papierowej. Zarówno forma jak i wygląd takiego dokumentu może różnić się ze względu na to, w którym banku lub parabanku zaciągnięto kredyt.

Co ważne, kredytobiorca ma prawo ubiegać się o jego kserokopię, a bank nie ma prawa pobrać prowizji za wydanie takiego dokumentu. Dlaczego? Pobieranie zapłaty za wydanie tego typu kserokopii jest niezgodne z obowiązującą ustawą o kredycie konsumenckim. Nawet jeśli instytucja zawarła w umowy, zapis o pobraniu opłaty, jest on nieważny. Co więcej, jest on podstawą do skorzystania z prawa do zwrotu kosztów pożyczki.

Jest to tzw. sankcja kredytu darmowego, czyli zapis w ustawie o kredycie konsumenckim, stanowiący o rezygnacji banku z pobrania kosztów kredytu, dzięki czemu kredytobiorca spłaca tylko tyle, ile pożyczył. Dodatkowo odzyskuje on wszystkie zapłacone dotąd koszty pożyczki, takie jak oprocentowanie kredytu, marża czy prowizje.

Czy rodzaj rat ma wpływ na harmonogram spłaty kredytu?

Rodzaj rat ma znaczny wpływ na harmonogram kredytu, zwłaszcza na wysokość każdej z obowiązkowych wpłat na poczet uregulowania zobowiązania. Kredytodawcy przewidują trzy rodzaje rat, które mogą zostać zastosowane przy spłacie kredytu:

• raty balonowe – najrzadziej występujący typ rat, stosowany zazwyczaj w przypadku pożyczek na zakup samochodu. Prawie wszystkie wpłaty są równe – wyjątkiem jest ostatnia rata, która jest największa,
• raty stałe (annuitetowe) – rata kredytu charakteryzuje się w tym przypadku równymi ratami przez cały okres kredytowania (zmieniają się tylko składowe poszczególnych rat),
• raty zmienne (malejące) – przy tym rodzaju rat, kredytobiorca jest zobowiązany do uiszczenia najwyższych wpłat w pierwszych miesiącach, ponieważ kolejne raty są coraz mniejsze.

Czy plan spłaty zobowiązania można zmienić?

Nie ma przepisu, który zakazywałby zmian w zakresie harmonogramu spłaty kredytu ze strony banku. Jeśli instytucja postanowi, że chce zmienić termin, wysokość rat lub inny element harmonogramu kredytu, musi poinformować i porozumieć się z kredytobiorcą.

Harmonogram spłaty kredytu na prośbę klienta banku, musi zostać udokumentowany w odpowiednim wniosku. Rzecz jasna, pożyczkodawca musi taki wniosek zaakceptować, co jest dość powszechną praktyką, ponieważ dla banku o wiele lepszym rozwiązaniem jest uzgodnienie nowych warunków spłaty, niż brak jakichkolwiek wpłat i konieczność wszczynania procedur windykacyjnych.

W obu przypadkach modyfikacje planu spłaty zobowiązania wymaga odpowiedniego aneksu do umowy. Przygotowanie takiego dokumentu na wniosek kredytobiorcy jest zazwyczaj płatne.

Wakacje kredytowe, czyli zawieszenie płatności rat kredytu również zmienia harmonogram jego spłaty. Po skorzystaniu z tego prawa, kredytobiorca jest zobowiązany do przygotowania nowego dokumentu, ze względu na zmianę terminu płatności rat.

Harmonogram spłaty, a typ kredytu

Różnice, występujące między harmonogramami spłat przy różnych rodzajach kredytu są zazwyczaj niewielkie. Czym wyróżniają się plany spłaty, które otrzymują kredytobiorcy zaciągający różne typy pożyczek?

Kredyt konsumencki charakteryzuje się najczęściej stałymi, równymi ratami, przez cały okres regulacji pożyczki. Harmonogram zawiera informacje na temat kwot i terminu opłacenia raty.

Harmonogram spłaty kredytu hipotecznego jest o wiele bardziej szczegółowy, ponieważ instytucje pożyczkowe zazwyczaj proponują raty malejące. Konieczną informacją, którą bank musi zawrzeć w harmonogramie spłaty kredytu hipotecznego, jest również rozdzielenie kolejnych rat na część odsetkową i kapitałową.

Kredyt inwestycyjny – oferowany jest zazwyczaj klientom biznesowym i charakteryzuje się niskimi ratami oraz bardzo długim terminem na uregulowanie zobowiązania finansowego. W tym przypadku bardzo duży wpływ na harmonogram kredytu mają stopy procentowe.

Harmonogram spłaty kredytu studenckiego zakłada, że zwrot pożyczki nastąpi po 2 latach od ukończenia studiów, w równych, miesięcznych ratach. Co ważne, każda osoba ucząca się na uczelni wyższej może przedłożyć do banku potwierdzenie kontynuacji nauki, dzięki czemu, termin spłaty zmienia się proporcjonalnie do tego okresu.

Bank umożliwia wydłużenie terminu wpłaty raty pożyczki, nawet w przypadku powtarzania roku lub skorzystania z urlopu dziekańskiego.

Jak opóźnienie lub nadpłata wpływają na plan spłaty zobowiązania?

Co do zasady, każdy kredytobiorca ma prawo do wcześniejszego uregulowania części lub całości kredytu, a dzięki temu szansę na zwrot prowizji. Rzecz jasna, w drugą stronę nie działa to w ten sam sposób – wszelkie opóźnienia w spłacie kredytu, mogą mieć negatywne konsekwencje, takie jak odsetki karne oraz ewentualne problemy z windykatorami.

Opóźnienie w spłacie kredytu

Umowa kredytowa zakłada, że rata kredytu musi zostać uregulowana w konkretnym terminie, przewidzianym w harmonogramie, wydanym przez bank. Nawet opóźnienie spłaty kredytu do 30 dni, może nieść za sobą konsekwencje prawne (np. niekorzystny dla kredytobiorcy raport BIK) i finansowe (np. kary umowne, przewidziane w umowie kredytowej).

Zwłoka lub nieterminowa wpłata nie wpływa jednak w żadnym stopniu na zmianę harmonogramu spłaty kredytu, chyba że klient sam zawnioskuje o zmianę planu.

Nadpłata kredytu a harmonogram spłaty kredytu

Inaczej ma się sprawa w przypadku nadpłaty kredytu. Każde dodatkowe pieniądze wpłacone na poczet zmniejszenia zadłużenia, powodują zmiany w harmonogramie spłaty rat. Termin ulega wówczas skróceniu, a bank ma obowiązek przekazać kredytobiorcy nowy harmonogram kredytu.

W przypadku, gdy kredytodawca nie dopełni tego obowiązku, naraża się na konsekwencje w postaci utraty zysku z pożyczki, z powodu prawa do darmowego kredytu. Aby skorzystać z tego prawa, należy przygotować wniosek o sankcje kredytu darmowego i wysłać go do banku.

Istnieje też szansa pozostawienia terminu bez zmian, w zamian za obniżenie kolejnych rat pożyczki. Dzieje się to na wyraźne życzenie klienta instytucji pożyczkowej.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czym jest harmonogram spłaty kredytu?

Harmonogram spłaty kredytu to dokument, który kredytobiorca otrzymuje wraz z podpisaniem umowy. Głównym celem wydania harmonogramu jest przedstawienie planu spłaty, według którego pożyczkobiorca ma obowiązek zapłaty rat w określonej wysokości terminie.

Jak wygląda harmonogram spłaty kredytu?

Harmonogram spłaty kredytu przybiera zazwyczaj formę tabeli, w której umieszcza terminy oraz wysokość rat, które należy uregulować. Kredytobiorca otrzymuje go w formie elektronicznej lub papierowej, w momencie zawarcia umowy kredytu oraz przy każdej zmianie planu spłaty zobowiązania.

Czy nadpłata i opóźnienie w spłacie kredytu mają wpływ na harmonogram spłaty?

Zwłoka w spłacie kredytu nie ma większego wpływu na harmonogram spłat, choć może mieć ona konsekwencje prawne i finansowe. Po drugiej stronie spektrum znajduje się nadpłata, do której uprawniony jest każdy kredytobiorca.

W przeciwieństwie do opóźnienia ma ona bardzo duży wpływ na plan spłaty kredytu – każda nadpłata zmienia go w znacznym stopniu.

Autor artykułu

Miłosz Marek

[email protected]

Doświadczony redaktor internetowy z biegłością w temacie odszkodowań. Jego specjalizacją jest problematyka szkód na pojazdach. Za główny cel stawia sobie tłumaczenie trudnych zagadnień z dziedziny prawa drogowego, ubezpieczeniowego i kredytowego na prosty i zrozumiały dla każdego język.