Kiedy przysługuje zwrot ubezpieczenia kredytu i jak go uzyskać?

Najczęstszą formą zabezpieczenia spłaty kredytu, wymaganą przez banki są ubezpieczenia na życie, od nieszczęśliwych wypadków czy od utraty pracy. W niektórych przypadkach konsumenci mają możliwość uzyskania zwrotu środków z tego tytułu, choć banki nie są zbyt chętne do oddawania pieniędzy. W jaki sposób odzyskać pieniądze za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej? Jak obliczyć należny zwrot? Na wszystkie te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Zwrot ubezpieczenia kredytu – czy jest możliwy?

Ubezpieczenie kredytu bankowego jest zwykle pewną ochroną, zarówno dla kredytodawcy, jak i kredytobiorcy. Ten pierwszy ma pewność, że otrzyma należne pieniądze za udzielenie pożyczki, a drugi ma gwarancję, że nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności finansowej, jeśli z pewnych szczególnych powodów (np. udział w wypadku, utrata pracy z winy pracodawcy), nie będzie mógł spłacać swojego zobowiązania.

Istnieją przypadki, w których kredytobiorca ma prawo do żądania zwrotu ubezpieczenia kredytu. Podstawą prawną do takiego działania, jest artykuł 813 kodeksu cywilnego, który stanowi, że w przypadku zamknięcia zobowiązania przed upływem okresu, zawartego w umowie kredytu, kredytobiorca ma prawo ubiegać się o zwrot ubezpieczenia za niewykorzystany okres ochrony.

Zwrot ubezpieczenia pomostowego przy kredytach hipotecznych

Banki, udzielające kredytów pod zastaw nieruchomości, zwykle wypłacają pożyczkobiorcy środki, jeszcze przed umieszczeniem wpisu w księdze wieczystej danego budynku czy gruntu. Z tego też powodu, zabezpieczeniem przejściowym przy kredytach hipotecznych jest ubezpieczenie pomostowe.

Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu pomostowym spowodowała, że wszyscy kredytobiorcy, na których instytucja udzielająca pieniędzy, wymusiła zakup ubezpieczenia pomostowego, mają prawo do ubiegania się o zwrot ubezpieczenia, po dokonaniu wpisu w księdze wieczystej nieruchomości. Niestety, przepis ten nie odnosi się do wszystkich kredytów hipotecznych.

Bank może wypłacić te pieniądze na podany numer rachunku bankowego lub zaliczyć w poczet spłaty kredytu maksymalnie w ciągu 60 dni od otrzymania zawiadomienia o wpisaniu hipoteki w księgę wieczystą. Kredytobiorca może dostarczyć taki dokument do banku za pomocą poczty elektronicznej, chociaż najlepszą formą będzie złożenie go osobiście w oddziale banku.

Spłata w terminie, a zwrot ubezpieczenia

Pierwszą kwestią, którą należy wyjaśnić, jest zwrot ubezpieczenia kredytu, gdy spłata pożyczki nastąpiła w terminie przewidzianym w umowie. Niestety, w takich przypadkach zwrot ubezpieczenia się nie należy. 

Jest to spowodowane faktem, że polisa jest zawierana zwykle na termin obowiązywania umowy kredytowej, co sprawia, że kredytobiorca nie ma podstawy do żądania zwrotu zabezpieczenia. Powód jest prosty – w takim przypadku nie dochodzi do sytuacji, w której przez pewien okres ochrona ubezpieczeniowa pozostaje niewykorzystywana.

Kiedy można ubiegać się o zwrot ubezpieczenia kredytu?

O zwrot z ubezpieczenia kredytu można starać się w następujących przypadkach:

• wypowiedzenie umowy kredytu przez bank – najczęściej powodem jest brak spłaty zadłużenia. Nie oznacza to jednak, że dłużnik nie może starać się w takim przypadku o zwrot niewykorzystanego ubezpieczenia,
• odstąpienie od umowy ubezpieczenia – każdy konsument ma prawo do odstąpienia od umowy, bez podania przyczyny w ciągu 30 dni (7 dni w przypadku przedsiębiorstw). Należy jednak pamiętać, że skutkiem tego działania może być nie tylko zwrot ubezpieczenia kredytu, ale i podwyższenie kosztów jego spłaty,
• wypowiedzenie kredytu przez pożyczkobiorcę – dzięki ustawie prawo bankowe, a dokładniej jej 75 artykułu, to każda umowa pożyczki może zostać wypowiedziana w ciągu 14 dni od momentu jej zawarcia. Rzecz jasna, konsument musi wówczas zwrócić całą pożyczoną kwotę w ciągu 30 dni od skorzystania z prawa do wypowiedzenia umowy pożyczki,
• wypowiedzenie umowy ubezpieczenia – każdy kredytobiorca ma prawo w każdej chwili wypowiedzieć ubezpieczenie, będące zabezpieczeniem kredytu bankowego. Przewidywany okres wypowiedzenia znajduje się zwykle w ogólnych warunkach ubezpieczeniach lub umowie o zawarciu polisy. Podobnie jak w przypadku odstąpienia od umowy, kredytodawca, ze względu na brak zabezpieczenia, może w znacznym stopniu podnieść całkowity koszt kredytu. W tym celu musi jednak sporządzić aneks do umowy. Jeśli nie dostarczy go do kredytobiorcy, który zaciągnął pożyczkę konsumencką, lub dokument będzie miał wadliwe zapisy (względem ustawy o kredycie konsumenckim), pożyczkobiorca ma prawo zgłosić do banku wniosek o sankcje kredytu darmowego. Jest to zapis, umożliwiający spłatę pożyczki w kwocie, w jakiej udzielił jej bank (bez prowizji, odsetek czy kosztów ubezpieczenia).
• wcześniejsza spłata kredytu.

Wcześniejsza spłata kredytu, a zwrot ubezpieczenia

W myśl 48 artykułu ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 roku, każdy kredyt konsumencki, niezabezpieczony hipoteką typu może zostać spłacony przed terminem. Jeśli dojdzie do takiego zdarzenia, bank lub inna instytucja udzielająca pożyczek, ma obowiązek wypłacenia wszystkich kosztów kredytowych. 

Zalicza się do nich zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu czy zwrot ubezpieczenia kredytu za niewykorzystany okres ochrony. To rozwiązanie jest możliwe dzięki funkcjonowaniu artykułu 49. wymienionej ustawy oraz wyrokowi TSUE o sygnaturze C-383/18 z dnia 11 września 2019 roku.

Co ważne, instytucja pożyczkowa powinna samodzielnie dokonać zwrotu powyższych składowych kredytu. Nie oznacza to jednak, że wszystkie wywiązują się ze swoich obowiązków w stu procentach. Niestety, w niektórych przypadkach trzeba samodzielnie ubiegać się o zwrot pieniędzy.

Ubezpieczenie kredytu – jak uzyskać zwrot?

Jak napisano wcześniej, w przypadku wystąpienia jednej z przyczyn, dzięki którym można uzyskać zwrot kredytu, bank lub parabank powinny wypłacić pieniądze automatycznie. Niestety, przy zwrocie ubezpieczenia kredytu zdarza się to dość rzadko.

Jeśli masz pewność, że przysługuje ci prawo do odzyskania składek za niewykorzystany okres ochrony, to następnym krokiem jest przygotowanie odpowiedniego wniosku. Należy zawrzeć w nim następujące informacje:

• oświadczenie woli, świadczące o jednoznacznym żądaniu zwrotu ubezpieczenia,
• numer kredytu,
• dane osobowe pożyczkobiorcy (imię i nazwisko, dane kontaktowe, seria i numer dowodu osobistego oraz numer PESEL),
• data zawarcia umowy kredytowej,
• podstawę prawną, na której opiera się wniosek,
• potwierdzenie zamknięcia umowy kredytowej (najlepiej raport BIK).

Tak przygotowany wniosek należy złożyć nie u ubezpieczyciela, ale w banku, w którym kredyt został zaciągnięty.

Jak obliczyć ile dostanę za zwrot ubezpieczenia kredytu?

Kluczową sprawą jest tu termin wypowiedzenia umowy ubezpieczenia lub wcześniejszej spłaty kredytu. Jeśli informacja o rezygnacji dotrze do banku w ciągu 30 dni od zawarcia polisy, to instytucja będzie miała obowiązek wypłacić całą kwotę składki.

W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia po 30 dniach bank zwraca tylko niewykorzystaną część składki, według schematów zawartych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Standardowo jednak wykorzystuje się poniższy wzór:

Ile czasu czeka się na zwrot ubezpieczenia kredytu?

Wszystkie kwestie, dotyczące terminu wypłaty zwrotu za niewykorzystany okres ubezpieczenia kredytu ustalone są zwykle w OWU, które otrzymuje każdy, kto przystępuje do ubezpieczenia. Przy krótkim okresie wypowiedzenia umowy kredytu, zwrot pieniędzy następuje zwykle do 14 dni od daty złożenia wniosku.

Termin zwrotu ubezpieczenia kredytu zależy też od tego, w jakiej formie zostanie on przekazany. W przypadku, gdy zwrot ubezpieczenia ma posłużyć do spłaty części zobowiązania, bank przenosi te środki od razu. Jeśli wypłata za niewykorzystany okres ochrony ma zostać dokonana w formie przelewu na konto, to banki wywiązują się z tego obowiązku zwykle w okresie od 14 do 30 dni roboczych.

Najczęściej zadawane pytania

Kiedy przysługuje zwrot ubezpieczenia kredytu?

Ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki, w przypadku, gdy:

• wypowiedział umowę kredytu lub to jemu bank wypowiedział kontrakt,
• odstąpił od umowy ubezpieczenia,
• spłacił kredyt przed terminem zawartym w umowie,
• złożył wypowiedzenie umowy ubezpieczenia kredytu.

Należy przy tym pamiętać, że wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy ubezpieczenia może nieść za sobą skutki w postaci znacznego wzrostu kosztów kredytu.

Czy bank samodzielnie wypłaca zwrot ubezpieczenia kredytu?

Niestety, w większości przypadków banki nie zwracają kwoty za zabezpieczenie pożyczki, dlatego w celu uzyskania zwrotu, kredytodawca musi samodzielnie przygotować i złożyć w banku pismo o żądaniu wypłaty pieniędzy za niewykorzystany okres ochrony.

Ile czeka się na zwrot ubezpieczenia kredytu?

W tym przypadku nie ma standardowych reguł, choć banki zwykle wypłacają zwroty składek w okresie od 14 do 30 dni od zgłoszenia żądania. Jeśli okres wypowiedzenia jest krótszy, niż 3 miesiące to termin wypłaty zwrotu ubezpieczenia zamyka się zwykle w dwóch tygodniach.

Autor artykułu

Miłosz Marek

[email protected]

Doświadczony redaktor internetowy z biegłością w temacie odszkodowań. Jego specjalizacją jest problematyka szkód na pojazdach. Za główny cel stawia sobie tłumaczenie trudnych zagadnień z dziedziny prawa drogowego, ubezpieczeniowego i kredytowego na prosty i zrozumiały dla każdego język.