Czym jest marża kredytu i jak wpływa na wysokość kwoty do spłaty?

Jednym z elementów całkowitego kosztu pożyczki jest marża kredytu. To ona, do spółki ze stopą bazową, odpowiada za wysokość oprocentowania. Czym dokładnie jest marża kredytowa? Dlaczego jest tak ważna dla instytucji kredytowych? Co ma na nią wpływ i czy da się ją obniżyć? Odpowiedź na te i inne pytania, zawarta jest w poniższym artykule.

Co to jest marża kredytu?

Marża kredytu jest zyskiem, osiąganym przez instytucje finansowe, w wyniku sprzedaży niektórych produktów bankowych. Stanowi ona podstawę dochodu wszelkiego rodzaju banków i parabanków. Instytucje finansowe nadkładają marżę nie tylko na pożyczki i kredyty, ale dodają tę opłatę również np. w przypadku otwarcia i prowadzenia konta.

Marża to jeden z głównych wskaźników, pozwalający oszacować kwotę do spłaty. Jej wysokość jest ustalona w momencie podpisania umowy kredytowej i podlega zmianom tylko w przypadku, gdy obie strony zgodzą się na zmianę. Każda zmiana wysokości marży wymaga aneksu do umowy.

Marża kredytu a oprocentowanie

Oprocentowanie pożyczki składa się z dwóch elementów: marży kredytu oraz wskaźnika WIBOR, czyli tzw. stopy bazowej. Marża ustalana jest indywidualnie, głównie ze względu na różną zdolność i historię kredytową każdego z potencjalnych kredytobiorców. Odzwierciedla ona ryzyko, jakie bank podejmuje, udzielając kredytobiorcy pieniędzy.

Z racji tego, że banki dość często pożyczają między sobą środki na finansowanie różnych inwestycji czy kredytów, ustawodawca wprowadził wskaźnik WIBOR, zwany również stopą bazową. Jest on ustalany przez 10 największych banków komercyjnych w Polsce, a jego wysokość musi mieścić się pomiędzy stopą depozytową a lombardową.

Najczęściej wykorzystywanymi wskaźnikami WIBOR przy kredytach dla osób indywidualnych, jest 3M (ustalany raz na kwartał) oraz 6M (ustalany raz na pół roku). Aktualny poziom stóp bazowych można znaleźć na stronie Internetowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Od czego zależy marża kredytu?

Co do zasady – marża kredytu konsumenckiego i hipotecznego niewiele się od siebie różnią. Bez względu na rodzaj kredytu, jest to główny czynnik, decydujący o oprocentowaniu kredytu, a co za tym idzie – kwocie do spłaty.

Banki, określając wysokość marży przy kredytach konsumenckich, kierują się następującymi wskaźnikami:

• wysokość kredytu – największe znaczenie w określaniu wysokości marży ma wysokość udzielonej pożyczki – to od niej nalicza się całkowity koszt kredytu, w tym marżę,
• wysokość prowizji – prowizję stanowią (poza marżą) główne źródło dochodu banków. Jeśli prowizja kredytu rośnie, wówczas marża maleje. Działa to również w drugą stronę – im większa będzie prowizja, tym niższa będzie marża kredytu,
• zdolność kredytowa – jest to jeden z głównych czynników, dzięki któremu bank może oszacować wysokość marży. Im większe ryzyko udzielenia kredytu (i mniejsza zdolność kredytowa), tym marża bankowa będzie większa – bank, podejmując ryzyko udzielenia kredytu, osobie nieposiadającej dobrej zdolności kredytowej, oczekuje dużego zysku,
• czynniki zewnętrzne – takie jak wszelkiego rodzaju kryzysy finansowe i gospodarcze, koniunktura na rynku bankowym, inflacja, etc.,
• historia klienta i cross-selling – im dłuższą i lepszą historię ma klient banku, tym większa szansa na uzyskanie kredytu na dobrych warunkach. Podobnie jest w przypadku, gdy klient dokupuje dodatkowe usługi bankowe, takie jak prowadzenie konta. W obu przypadkach bank może obniżyć marżę, jednocześnie nie podwyższając prowizji,
• ubezpieczenie kredytu – wszelkiego rodzaju dodatkowe polisy ubezpieczeniowe, zwiększają wiarygodność klienta, dzięki czemu ten może się spodziewać obniżenia marży przez bank.

Kredytodawcy nieco inaczej szacują wysokość marży dla kredytów hipotecznych. Poza wyżej wymienionymi czynnikami bardzo istotny wpływ mają jeszcze dwa inne:

• wskaźnik LtV (ang. loan to value) – określający stosunek wysokości udzielonego kredytu do wartości zakupionej lub wybudowanej nieruchomości. Jeśli te dwie kwoty są do siebie zbliżone, marża banku będzie niższa,
• wysokość wpłaty własnej – zaciągając kredyt hipoteczny, bank wymaga wniesienia wpłaty własnej na poczet uruchomienia pożyczki (jest to zazwyczaj minimum 20% wartości nieruchomości). Im wyższy wkład własny, tym niższa marża kredytu.

Jak obliczyć marżę kredytu?

Przed zaciągnięciem zobowiązania kredytobiorcy starają się oszacować kwotę, jaką będą musieli oddać do banku. Niestety, na tym etapie, obliczenie marży jest niemożliwe – jest ona ustalana na poziomie indywidualnym dla każdego pożyczkobiorcy, na podstawie jego zdolności kredytowej.

Owszem, można oszacować wysokość marży przyszłego kredytu za pomocą kalkulatorów dostępnych w Internecie, ale warto pamiętać, że zakładają one maksymalną ocenę punktową z raportu BIK, co zdarza się dość rzadko, przez co kwoty podane przez kalkulator mogą być mylące.

Inaczej ma się sprawa ze spłacanym już kredytem – w tym przypadku obliczenie marży jest dość łatwym zadaniem. Wystarczy posłużyć się poniższym wzorem:

W trakcie spłaty warto co jakiś czas kontrolować, czy bank nie pomylił się w obliczeniach – tak było w przypadku Pana Krzysztofa z Wrocławia, który zaciągnął kredyt konsumencki na kwotę 40 tys. złotych, spłacany w ratach malejących. Po roku spłacania pożyczki zdecydował się sprawdzić, czy oprocentowanie kredytu nie jest za wysokie. Dowiedziawszy się o istnieniu zapisu o darmowym kredycie, zdecydował się wysłać do Back2you wniosek o sankcje kredytu darmowego.

Po sprawdzeniu harmonogramu spłaty kredytu oraz umowy kredytowej okazało się, że bank podwyższył marżę bez pytania i informowania o tym fakcie klienta. WIBOR 3M był wówczas na poziomie 6,9%, co z teoretyczną wysokością marży – 2,4% daje oprocentowanie na poziomie 9,3%. Realnie bank naliczał oprocentowanie na poziomie 10,3%.

Poinformowaliśmy klienta o możliwości skorzystania z sankcji kredytu darmowego, na którą przystał. Dzięki nam odzyskał większą część pieniędzy bez konieczności wysyłania do banku pism czy martwienia się o wynik sprawy sądowej.

Pan Krzysztof otrzymał umówioną kwotę już w ciągu 10 dni od zaakceptowania umowy, co w przypadku samodzielnej walki z bankiem byłoby niemożliwe – sprawy z zakresu sankcji kredytu darmowego kończą się zazwyczaj w sądzie, a procesy trwają około roku.

Obniżenie marży banku – jak to zrobić?

Marża kredytu hipotecznego może być obniżona jeszcze przed zaciągnięciem zobowiązania, głównie z racji faktu, że jest to jeden z niewielu czynników, podlegających negocjacjom. Bank może zgodzić się na obniżenie marży, jeśli klient dobrze argumentuje swoje stanowisko, np. przedstawi dowody świadczące o spłacie poprzedniego zobowiązania, których nie zarejestrował jeszcze BIK.

W przypadku kredytów konsumenckich najprostszym sposobem obniżenia marży banku będzie refinansowanie kredytu, czyli modyfikacja niektórych zapisów umowy kredytowej. Niektóre banki komercyjne mają w swojej ofercie zapisy, umożliwiające osobom posiadającym kredyt w trakcie spłaty, skorzystanie z nowych promocji lub wydłużenie okresu spłaty kredytu.

Aby obniżyć wysokość marży kredytu hipotecznego i konsumenckiego, kredytobiorca może skorzystać z dodatkowej formy zabezpieczenia spłaty kredytu. Może być to polisa na życie, ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, trwałego inwalidztwa czy nawet od utraty pracy. Ustalając nowe zabezpieczenie zobowiązania, kredytobiorca zwiększa swoją wiarygodność i zyskuje szansę na uzyskanie z mniejszą marżą. Mimo obowiązku opłacania składek całkowity koszt kredytu jest mniejszy.

Podsumowanie

Autor artykułu

Miłosz Marek

[email protected]

Doświadczony redaktor internetowy z biegłością w temacie odszkodowań. Jego specjalizacją jest problematyka szkód na pojazdach. Za główny cel stawia sobie tłumaczenie trudnych zagadnień z dziedziny prawa drogowego, ubezpieczeniowego i kredytowego na prosty i zrozumiały dla każdego język.