Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu - czy bank może ją naliczyć?

Bank może Ci naliczyć prowizję za przedterminowe spłacenie kredytu tylko w ściśle określonych przypadkach. Ty jednak, jako kredytobiorca, który spłacił swoje zobowiązanie przed terminem, masz prawo domagać się proporcjonalnego obniżenia kosztów kredytu.

Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu – czy bank ma prawo ją naliczyć? 

Zgodnie z ustawą o kredycie hipotecznym, jeśli wcześniej spłacisz kredyt hipoteczny z malejącymi ratami, to bank może pobrać prowizję tylko w okresie 3 pierwszych lat od dnia podpisania umowy kredytowej. 

Natomiast, jeśli chcesz spłacić wcześniej kredyt mieszkaniowy, a Twoje raty są równe – to musisz liczyć się z tym, że bank może pobrać z tego tytułu prowizję przez cały okres obowiązywania umowy. 

Prowizja nie może być wyższa, niż 3 procent całości zobowiązania wobec banku. Dodatkowo nie może również przekroczyć wysokości odsetek – tych, które były naliczone w okresie roku do chwili spłaty. 

Musisz jednak wiedzieć, że zapisy te dotyczą tylko tych kredytów mieszkaniowych, które zostały zaciągnięte po 22 lipca 2017 roku. 

Do 2017 roku wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego oznaczała naliczenie przez bank niemałej prowizji. Zanim weszła w życie ustawa o kredycie hipotecznym, banki miały pełną dowolność w ustalaniu wysokości prowizji. Obecnie przedterminowa spłata kredytu hipotecznego jest bardziej opłacalna.

W przypadku, gdy bank bezpodstawnie naliczy prowizję za wcześniejszą spłatę kredytu konsumenckiego, kredytobiorca może skorzystać z prawa do zwrotu wszystkich kosztów kredytu, zapewnionego mu przez art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Stanowi on, że każde uchybienie względem ustawy, jest podstawą do skorzystania z prawa do darmowej pożyczki. Z racji tego, że bezpodstawne naliczenie prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu znacznie uderza w interesy finansowe kredytobiorcy, bank musi uznać wniosek o sankcje kredytu darmowego i zwrócić wszystkie koszty pożyczki, takie jak oprocentowanie, prowizje i inne opłaty manipulacyjne.

Co to jest wcześniejsza spłata kredytu? Co można odzyskać od banku? 

Przedterminową spłatę kredytu mieszkaniowego reguluje ustawa o kredycie hipotecznym, a konkretnie jej art. 38. Masz prawo w dowolnym momencie spłacić kredyt w całości lub dokonać częściowej spłaty przed terminem, który jest określony w umowie kredytowej. 

Zapisy, które znalazły się w ustawie, odpowiadają na potrzeby Polaków, którzy zaciągają kredyt na zakup mieszkania czy domu. Z danych przedstawionych przez Open Finanse wynika, że statystyczny Polak zaciąga kredyt hipoteczny na okres 26 lat, ale spłaca go w ciągu 13 lat.  

Możliwość przedterminowej spłaty jest zagwarantowana także w przypadku zaciągnięcia kredytu konsumenckiego. Takim kredytem jest m.in. kredyt gotówkowy, kredyt konsolidacyjny. Zapis mówiący o tym znajduje się w ustawie o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku, a konkretnie w art. 48. 

W art. 3 tej ustawy znajdziesz definicję umowy o kredyt konsumencki. Według tych przepisów kredyt konsumencki to taki, który: 

• jest udzielony konsumentowi,
• jego kwota nie przekracza 255 550 zł,
• jego cel nie jest związany z działalnością gospodarczą lub zawodową,
• jest udzielany odpłatnie. 

Dla banków przedterminowa spłata kredytu nie jest “na rękę”. Dla każdej instytucji finansowej udzielającej kredyt lub pożyczkę idealnym klientem jest ten kredytobiorca, który spłaca swoje zobowiązanie zgodnie z przedstawionym harmonogramem rat. 

W wyniku wcześniejszej spłaty proporcjonalnie obniżeniu powinien ulegnąć całkowity koszt kredytu: prowizja, marże, podatki czy inne opłaty. Do tego rodzajów kosztów nie wlicza się oczywiście opłat notarialnych. Można jednak odzyskać wydatki związane z wymaganym przy zaciąganiu kredytu ubezpieczeniem. 

Zwroty bankowe – TSUE i instytucje po stronie kredytobiorców 

Kredytobiorcy zgłaszają, że największe problemy mają z odzyskaniem zwrotów bankowych. Bank prowizję najczęściej pobiera już w momencie uruchomienia kredytu i traktuje ją jako opłatę jednorazową. Rzecznik Finansowy informuje, że trafia do niego coraz więcej skarg dotyczących właśnie rozliczenia kredytu mającego miejsce przy wcześniejszej spłacie. 

Pamiętaj, że według wspólnej interpretacji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznika Finansowego, bank w sytuacji, gdy wcześniej spłaciłeś kredyt, powinien proporcjonalnie obniżyć koszty kredytowe i dokonać ich zwrotu. 

Po stronie kredytobiorców w sprawie prowizji bankowej stanął także Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). 11 września 2019 roku orzekł, że jeśli kredytobiorca spłaci kredyt wcześniej, niż to wynika z harmonogramu spłat, to ma prawo do proporcjonalnego zwrotu poniesionych w okresie kredytowania kosztów kredytu. Dotyczy to prowizji oraz opłat, których wysokość nie jest uzależniona od długości trwania umowy kredytowej. 

Wyrok TSUE dot. prowizji bankowej miał spowodować, że kredytobiorcy, którzy dokonali wcześniejszej spłaty kredytu, będą mieć ułatwione zadanie. Spodziewano się, że banki w przypadku przedterminowej spłaty będą niemal automatycznie dokonywać proporcjonalnego zwrotu kosztów kredytu. Niestety banki stosują różną interpretację orzeczenia TSUE. 

Jak uzyskać zwrot prowizji przy wcześniejszej spłacie kredytu hipotecznego i konsumenckiego?

O zwrot prowizji przy wcześniejszej spłacie kredytu hipotecznego lub konsumenckiego możesz się ubiegać, wysyłając do banku odpowiednio sporządzone pismo z żądaniem zwrotu prowizji. Możesz też znacznie szybciej odzyskać zwrot – korzystając z usługi Back2you. 

Wniosek o zwrot bankowy 

Aby uzyskać zwrot prowizji przy wcześniejszej spłacie kredytu hipotecznego, czy konsumenckiego musisz w banku złożyć odpowiedni wniosek. 

Pamiętaj, aby w piśmie do banku o zwrot prowizji, należy zawrzeć takie informacje jak: 

• Twoje dane osobowe oraz kontaktowe,
• nazwę banku oraz jego dane adresowe,
• numer umowy kredytowej,
• data podpisania umowy o kredyt,
• numer konta bankowego,
• termin realizacji zwrotu.

Taki wniosek wyślij tradycyjną drogą pocztową (listem poleconym za potwierdzeniem odbioru) lub dostarcz osobiście do najbliższej placówki bankowej. 

Bank od momentu otrzymania wniosku ma 30 dni na udzielenie odpowiedzi. Musisz jednak wiedzieć, że banki raczej niechętnie podchodzą do tematu zwrotów prowizji i często odrzucają wnioski złożone przez kredytobiorców.

Pomoc Back2you 

Jeśli dokonałeś wcześniejszej spłaty kredytu i uważasz, że szkoda Ci energii, czasu i pieniędzy na samodzielną walkę z bankiem o zwrot prowizji, to skorzystaj z naszej pomocy. 

Wystarczy 5 kroków, aby odzyskać zwrot prowizji:

1. Wysyłka dokumentów – prześlij skan umowy z bankiem o kredyt oraz pełen raport BIK (lub inne potwierdzenie Twojej przedterminowej spłaty)
2. Analiza dokumentów – wykonujemy ją dla Ciebie całkowicie bezpłatnie. 
3. Wyniki analizy – w ciągu max. 3 dni sprawdzimy, czy należy Ci się zwrot bankowy.
4. Propozycja zwrotu – podajemy konkretną kwotę, jaką możemy Tobie zaoferować. 
5. Umowa i realizacja przelewu – w ciągu max. 5 dni od podpisania umowy przelewamy na Twoje konto bankowe ustaloną kwotę. 

Cała procedura odbywa się całkowicie online – bez konieczności wychodzenia z domu. 

Dlaczego większość banków odmawia zwrotu prowizji?  

Niestety większość banków odmawia zwrotu prowizji, pobranej za udzielenie kredytu, przedstawiając własne interpretacje przepisów prawnych oraz orzeczenia TSUE. Wszystko wskazuje na to, że ich celem jest zniechęcenie kredytobiorców do ubiegania się o zwrot kosztów lub odwlekanie spraw w czasie. 

Zdaniem banków prowizja to opłata, która w żaden sposób nie jest związana z okresem kredytowania i ma charakter jednorazowy. Opierają się przy tym na art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim. W ich opinii przy wcześniejszej spłacie obniżeniu ulegają tylko te koszty kredytu, które mają związek z okresem kredytowania. 

Banki nie stosują się także do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W ich przekonaniu, wydany przez TSUE wyrok jest wiążący tylko dla sprawy, którą prowadził sąd zadający pytanie prejudycjalne do unijnego Trybunału.  

Musisz także wiedzieć, że Twoje roszczenie wobec banku może ulec przedawnieniu. Wówczas, nie masz żadnych podstaw prawnych do otrzymania zwrotu kosztów kredytu z tytułu przedterminowej spłaty. Z tego powodu o zwrot warto upomnieć się jak najszybciej po dokonaniu całkowitej spłaty zobowiązania wobec banku.

Co zrobić, gdy bank odmawia zwrotu bankowego?

Bank odmówił Ci zwrotu prowizji za kredyt? Nie wszystko stracone – są sposoby, aby odzyskać należne Tobie pieniądze od banku. Możesz złożyć reklamację, wnioskować o interwencję Rzecznika Finansowego, skierować sprawę do sądu lub wybrać najszybsze rozwiązanie – pomoc Back2you. 

Reklamacja i wniosek do Rzecznika Finansowego 

Jeśli bank odmówi Ci zwrotu kosztów kredytu, to możesz złożyć reklamację. Pamiętaj, że nie prędzej niż po wyczerpaniu właśnie drogi reklamacyjnej Twoją sprawą może się zająć Rzecznik Finansowy.

Interwencja Rzecznika nie musi jednak zakończyć się dla Ciebie otrzymaniem należnych pieniędzy od banku. W praktyce wynik takiego postępowania nie jest w żaden sposób wiążący dla banku. 

Sprawa sądowa o prowizję bankową

Wydawać by się mogło, że kierując swoją sprawę o zwrot prowizji bankowej na drogę sądową masz spore szanse na wygraną – korzystne przepisy prawne, prokonsumenckie stanowiska Rzecznika Finansowego, Prezesa UOKiK oraz TSUE. Jednak decydując się na to rozwiązanie, musisz się liczyć z tym, że na sali sądowej po stronie banku znajdzie się cały sztab prawników. 

Ponadto zwróć uwagę nie tylko na konieczność poniesienia kosztów związanych z procesem sądowym, ale i także na czasochłonność tego procesu. Powinieneś się przygotować na co najmniej kilkunastomiesięczną batalię sądową. 

Zwrot bankowy

Zwrot prowizji bankowej można otrzymać w zaledwie kilka dni – korzystając z pomocy Back2you. Podejmujemy się także tych spraw, w których kredytobiorca spotkał się z odmową odpowiedzią na złożony wniosek o zwrot bankowy.

Autor artykułu

Miłosz Marek

[email protected]

Doświadczony redaktor internetowy z biegłością w temacie odszkodowań. Jego specjalizacją jest problematyka szkód na pojazdach. Za główny cel stawia sobie tłumaczenie trudnych zagadnień z dziedziny prawa drogowego, ubezpieczeniowego i kredytowego na prosty i zrozumiały dla każdego język.